Ör-erindi Dagnýjar Kristjándóttur, prófessors í íslenskum nútímabókmenntum, á málþinginu „Minna hot í ár.“ Stjórnmálaorðræða á Íslandi, annó 2018, um kvenfyrirlitningu, þöggun og tvískinnung í íslenskri stjórnmálaorðræðu sem fór fram á vegum Rannsóknastofnunar í jafnréttisfræðum – RIKK – við Háskóla Íslands og Kvenréttindafélags Íslands, í Veröld – húsi Vigdísar hinn 5. desember 2018. Sjá nánar hér.

„Þarftu að eyðileggja þessa góðu stund okkar?“

Dagný Kristjánsdóttir, prófessor

Bandaríski heimspekingurinn Judith Butler skrifaði bók um hatursorðræðu sem heitir Æsingatal (Excitable speech: A politics of the Performative) árið 1997. Þar talar hún um vald tungumálsins, við getum ekki án þess verið, við hugsum í orðum og sögum allan sólarhringinn, flokkum, greinum, röðum upp og reynum að skilja. Og engin orð eru hlutlaus. Orð verða gjörðir. Það er hægt að gera okkur gott með þeim og Það er hægt að ráðast á okkur með orðum. Orðagjörninga (e. speech act) kallar málvísindamaðurinn J. L. Austen kallaði það. Read more »

Ör-erindi Irmu Erlingsdóttur, dósents of forstöðumanns, á málþinginu „„Minna hot í ár.“ Stjórnmálaorðræða á Íslandi, annó 2018“, umkvenfyrirlitningu, þöggun og tvískinnung í íslenskri stjórnmálaorðræðu sem fór fram á vegum Rannsóknastofnunar í jafnréttisfræðum – RIKK – við Háskóla Íslands og Kvenréttindafélags Íslands, í Veröld – húsi Vigdísar hinn 5. desember 2018. Sjá nánar hér.

Stjórnmál vináttunnar og útilokun kvenna

Irma Erlingsdóttir, dósent og forstöðumaður

Í bók sinni, Stjórnmál vináttunnar eða Politiques de l’amitié, skrifar franski heimspekingurinn, Jacques Derrida, að konur hafi frá upphafi verið útilokaðar frá vináttunni (sem í bók hans stendur fyrir skilgreiningarvaldið eða þá hugmyndafræði sem liggur samfélögum okkar til grundvallar — sjálft föðurveldið — í fullveldi og bræðralagi sínu). Þeir eru allir sammála um þetta, karlarnir í heimspekinni, frá Aristótelesi til Nietzsche: Þær geta elskað en þær geta ekki verið vinir, hvorki karla né sín á milli. Þær eru ófærar um það — hafa ekki þroskann sem þarf; búa ekki yfir hæfileikanum að bera tilhlýðilega virðingu fyrir einhverju/m öðru/m — en þær elska. Read more »

Ör-erindi Erlu Huldu Halldórsdóttur, dósents í kvenna- og kynjasögu, á málþinginu „„Minna hot í ár.“ Stjórnmálaorðræða á Íslandi, annó 2018“, umkvenfyrirlitningu, þöggun og tvískinnung í íslenskri stjórnmálaorðræðu sem fór fram á vegum Rannsóknastofnunar í jafnréttisfræðum – RIKK – við Háskóla Íslands og Kvenréttindafélags Íslands, í Veröld – húsi Vigdísar hinn 5. desember 2018. Sjá nánar hér.

Ímyndir og ómyndir. Orðræður um konur

Erla Hulda Halldórsdóttir, dósent

Frá upphafi hafa verið til staðar hugmyndir um mismunandi hlutverk og eðli kynjanna. Karlmenn eru tengdir við skynsemi og rökhugsun – konur við tilfinningar og órökvísi. Karlar tilheyra almannasviðinu: rými athafna, pólitíkur og valds en konur einkasviðinu: heimili og börnum.

Um þetta, meðal annars, fjallar Mary Beard prófessor við Cambridge-háskóla í bók, þar sem hún ræðir um þá eldgömlu hefð að segja konum að halda kjafti og vera sætar – um tungumálið þar sem karlmaðurinn hefur málið, ræðuna og rökvísina, á sínu valdi. Rödd hans er djúp og valdsmannsleg en rödd kvenna hefur aldrei verið nógu góð, hvorki út frá því hvernig hún hljómar né því sem hún segir. Þessar hugmyndir, segir Beard, hafa enn mótandi áhrif á okkur. Read more »

Ör-erindi Ragnhildar Helgadóttur, forseta lagadeildar Háskólans í Reykjavík, á málþinginu „„Minna hot í ár.“ Stjórnmálaorðræða á Íslandi, annó 2018“, umkvenfyrirlitningu, þöggun og tvískinnung í íslenskri stjórnmálaorðræðu sem fór fram á vegum Rannsóknastofnunar í jafnréttisfræðum – RIKK – við Háskóla Íslands og Kvenréttindafélags Íslands, í Veröld – húsi Vigdísar hinn 5. desember 2018. Sjá nánar hér.

 En hvað með lögin?

Ragnhildur Helgadóttir, forseti lagadeildar HR

Í umræðum undanfarinna daga hefur oft verið vísað til þess að alþingismenn beri ábyrgð gagnvart kjósendum, í kosningum, og engir aðrir geti beitt þá viðurlögum vegna hegðunar þeirra. Þetta stemmir sannarlega við lög; stjórnarskrá geymir ákvæði um kjör þeirra og um sjálfstæði þeirra og þingsins og í almennum lögum er að finna fleiri ákvæði sem tryggja eiga sjálfstæði Alþingis og alþingsmanna.

Reglurnar eru hugsaðar til að tryggja fulltrúum þjóðarinnar öryggi og vinnufrið, ekki síst gagnvart framkvæmdarvaldinu, en vandinn við þetta, þegar upp kemur mál eins og Klausturmálið, er tvíþættur. Read more »

Ör-erindi Þorgerðar H. Þorvaldsdóttur, doktors í kynjafræði, á málþinginu „Minna hot í ár.“ Stjórnmálaorðræða á Íslandi, annó 2018, um kvenfyrirlitningu, þöggun og tvískinnung í íslenskri stjórnmálaorðræðu sem fór fram á vegum Rannsóknastofnunar í jafnréttisfræðum – RIKK – við Háskóla Íslands og Kvenréttindafélags Íslands, í Veröld – húsi Vigdísar hinn 5. desember 2018. Sjá nánar: hér.

Löglegt en siðlaust. Hversu lengi getur vont versnað?

Dr. Þorgerður H. Þorvaldsdóttir

Þann 24. nóvember 2017 birtu rúmlega 400 konur úr öllum stjórnmálaflokkum #metoo-áskorun og 136 ofbeldissögur undir millumerkinu #ískuggavaldsins og þar með var íslensku #metoo-byltingunni hrundið af stað.

Þá héldum við að botninum væri náð og nú væri aðeins hægt að spyrna sér uppá við. En tæplega ári síðar hittust fjórir þingmenn Miðflokksins og tveir frá Flokki fólksins á óformlegum drykkjufundi á Klausturbar – og sorinn og skíturinn sem uppúr þeim vall var slíkur að það var eins og #metoo hefði aldrei gerst. Hatursorðræðan – þar sem megn kvenfyrirlitning blandaðist fötlunarfyrirlitningu og hómófóbíu var gengdarlaus og við þurfum að þora að kalla hlutina réttum nöfnum. Hatursorðræða er lauslega skilgreind sem „öll tjáning sem dreifir, hvetur til, stuðlar að eða réttlætir hatur sem byggir á umburðarleysi og fjandskap gegn hverskyns minnihlutahópum og gegn konum“. Read more »