RIKK

February 28, 2014

„Kona sem átti að vera einsog kókflaska í laginu“ – Mávahlátur og átraskanir

Föstudaginn 7. mars flytur Elín Björk Jóhannsdóttir, MA í almennri bókmenntafræði, fyrirlestur sem ber heitið „„Kona sem átti að vera einsog kókflaska í laginu“ – Mávahlátur og átraskanir“. Fyrirlesturinn fer fram í fyrirlestrasal Þjóðminjasafnsins, kl. 12:00-13:00.

Í skáldsögu Kristínar Marju Baldursdóttur, Mávahlátri, frá 1995 er sjúkdómur annarrar aðalpersónunnar, Freyju, í senn falinn og hjúpaður þögn. Sjúkdómurinn er lotugræðgi og meðferð hans í verkinu kallast á við þá þöggun sem einkennt hefur átraskanir. Í erindinu verður varpað ljósi á tengsl ögunar kvenlíkamans, breyttra neysluvenja og átraskana einsog þau birtast í verkinu. Enn fremur verður skoðað hvernig áhrif ögunar kvenlíkamans sem endurspeglast í átröskun Freyju birtast einnig í öðrum kvenpersónum í verkinu, sér í lagi Öggu en hún er í þann mund að stíga inn í kvennaheiminn með öllu því sem honum fylgir. Read more »

February 24, 2014

Að eiga orðið: Málþing um þátttöku kvenna í sveitarstjórnum

Málþing

Föstudaginn 28. febrúar 2014 efnir RIKK – Rannsóknastofnun í jafnréttisfræðum við Háskóla Íslands til málþings í samvinnu við Jafnréttisstofu um reynslu og þátttöku kvenna af sveitarstjórnum. Málþingið ber yfirskriftina „Að eiga orðið“ og fer fram kl. 14.00–16.00 í fyrirlestrasal Þjóðminjasafns Íslands.

Málþingið er haldið í tilefni af sveitarstjórnarkosningunum í maí 2014. Stjórnmálaþátttaka kvenna á vettvangi sveitarstjórna hefur aukist á undanförum árum, en í byrjun 21. aldarinnar var hlutur kvenna í sveitarstjórnum 31,5% og eftir síðustu kosningar eru konur um 40% kjörinna sveitarstjórnafulltrúa. Á málþinginu verður fjallað um sögulega þátttöku kvenna í sveitarstjórnum og greint frá niðurstöðum nýrrar rannsóknar um viðhorf og reynslu kvenna af þátttöku í sveitarstjórnum. Þá verður rætt um ólíkar framboðsaðferðir stjórnmálaflokka og velt upp þeirri spurningu hvort þær hafi haft áhrif á gengi kvenna á listum þeirra flokka sem bjóða fram til sveitarstjórnarkosninga nú í vor. Að loknum erindum taka við pallborðsumræður með þátttöku kvenna sem bjóða sig nú fram til setu í sveitarstjórnum.. Read more »

February 14, 2014

Fléttur III – Jafnrétti, menning, samfélag

Útgáfa

Föstudaginn 21. febrúar verður haldið útgáfuboð í tilefni af útgáfu þriðja greinasafnsins í ritröð RIKK, Fléttur III, í Öskju stofu 132, kl. 16:00-18:00.

Viðfangsefni bókarinnar eru birtingarmyndir misréttis í samfélagi og menningu og áhrif þess á aðstæður karla og kvenna. Má þar nefna átök femínista af ólíkum skólum á Íslandi, misnotkun valds og andóf í kristinni trúarhefð og stöðu kvenna í bókmenntum og kvikmyndum. Í bókinni er sjónum jafnframt beint að samtvinnun ólíkra þátta mismununar, skörun fötlunar og kyngervis, og íslenskri friðargæslu í ljósi femínískra öryggisfræða. Einnig er rætt um þær afleiðingar sem ofríki karllægrar hugmyndafræði hafði í fjármálakreppunni árið 2008 og í umræðunni um loftslagsbreytingar. Read more »

February 13, 2014

Þriðja kynið – í trúarbrögðum og menningu

Hádegisfyrirlestrar

Föstudaginn 21. febrúar flytur Sólveig Anna Bóasdóttir, dósent í guðfræðilegri siðfræði við HÍ, fyrirlestur sem ber heitið „Þriðja kynið – í trúarbrögðum og menningu“. Fyrirlesturinn fer fram í fyrirlestrasal Þjóðminjasafnsins, kl. 12:00-13:00.

Fyrsta nóvember 2013 varð Þýskaland fyrst Evrópulanda til að viðurkenna þriðja kynið en sú lagasetning heimilar að ekki þurfi að taka ákvörðun um kyn svokallaðra inter-sex einstaklinga við fæðingu heldur megi bíða með það þar til viðkomandi einstaklingur getur ákveðið það sjálfur síðar. Sumir hafa túlkað þessi nýju lög þannig að inter-sex einstaklingur getur valið karlkyn, kvenkyn eða þriðja kyn á meðan aðrir telja þá túlkun of víða. Í fyrirlestrinum verða þýsku lögin rædd og tengd læknisfræðilegri, kynjafræðilegri, trúarbragðafræðilegri og hinsegin orðræðu um kynferði, kyngervi og kynvitund. Að lokum verður þeirri spurningu varpað fram hvort tímabært sé að fleiri lönd, t.d. Ísland, feti í fótspor Þjóðverja og viðurkenni þriðja kynið. Read more »

February 12, 2014

RIKK tekur upp nýtt heiti

Fréttir

Heiti Rannsóknastofu í kvenna- og kynjafræðum við Háskóla Íslands (RIKK) hefur verið breytt í RIKK – Rannsóknastofnun í jafnréttisfræðum við Háskóla Íslands. Skammstöfunin RIKK hefur áunnið sér sess í jafnréttisstarfi á Íslandi og verður því að nafni stofnunarinnar þrátt fyrir breyttan undirtitil. Nafnbreytingin endurspeglar nýjar áherslur í jafnréttisrannsóknum og jafnréttisstarfi hérlendis og erlendis, en fræðimenn beina nú sjónum sínum í auknum mæli að valdakerfinu og samfélaginu í heild og þeirri margþættu mismunun sem einstaklingar innan þess verða fyrir. Í stað þess að greina undirskipun einstakra samfélagshópa er litið til margbreytileika samfélagsins og þess flókna valdamynsturs sem sprettur af þáttum eins og kynferði, stétt, fötlun, uppruna, litarhætti, kynhneigð, aldri, kynvitund og trú. Nýtt heiti stofnunarinnar á ensku verður: RIKK – Institute for Gender, Equality and Difference. Nýtt nafn stofnunarinnar endurspeglar markmið stofnunarinnar sem felst í því að flétta saman hefðbundnar kvenna- og kynjarannsóknir og rannsóknir á jafnrétti í víðari skilningi með áherslu á jafnræði, mismun, menningarlega fjölbreytni og samtvinnun. Read more »

January 17, 2014

Bechdelpróf og strympulögmál – Hvaða ljósi varpa nýjar greiningarleiðir á stöðu kynjanna í íslenskum kvikmyndum?

Hádegisfyrirlestrar

Föstudaginn 24. janúar flytur Helga Þórey Jónsdóttir, MA í bókmenntafræði, fyrirlestur sem ber heitið „Bechdelpróf og strympulögmál – Hvaða ljósi varpa nýjar greiningarleiðir á stöðu kynjanna í íslenskum kvikmyndum?“. Fyrirlesturinn fer fram í fyrirlestrasal Þjóðminjasafnsins, kl. 12:00-13:00.

Síðustu ár hafa nýjar greiningarleiðir rutt sér rúms innan femínískrar kvikmyndafræði. Helst ber þar að nefna Bechdelpróf myndasöguhöfundarins Alison Bechdel og „Strympulögmál“ skáldsins og gagnrýnandans Katha Pollitt. Þessar aðferðir eru um margt ólíkar en eiga það sameiginlegt að nota „hausatalningu“ til að greina kvikmyndaverkin. Með því að nota þessar aðferðir sem útgangspunkt fyrir frekari femíníska greiningu á stöðu kvenna í kvikmyndum, draga þær fram í dagsljósið þær hefðir sem myndast hafa í framsetningu kvenna í kvikmyndum og sýna á skýran hátt þær skorður sem kvenpersónum eru settar vegna kynferðis síns. Í fyrirlestrinum mun Helga Þórey kynna þessar aðferðir og beita þeim við greiningu á vinsælum íslenskum kvikmyndum. Að auki verður nýtileiki Bechdelprófsins ræddur frekar í ljósi nýlegra niðurstaðna sem sýna að 15 aðsóknahæstu kvikmyndir síðasta árs í Bandaríkjunum stóðust allar Bechdelprófið. Read more »